Του Daniel Moss
Η Τουρκία μονοπωλεί το ενδιαφέρον στους τίτλους των ειδήσεων, αλλά τα οικονομικά της προβλήματα δεν είναι μοναδικά.
Ο βασικός “μοχλός” της οικονομικής κρίσης της Τουρκίας δεν είναι η κράτηση ενός Αμερικανού πάστορα ή η αντίθεση του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τα υψηλότερα επιτόκια. Είναι η σταθερή ανοδική πορεία των επιτοκίων των ΗΠΑ.
Πίσω από την κατρακύλα της λίρας και την πίεση στις αναδυόμενες αγορές, βρίσκεται ένας άνισα κατανεμημένος νομισματικός κόσμος. Το δολάριο εξακολουθεί να είναι η υπερδύναμη του Forex. Όσο η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ συνεχίζει να αυξάνει τα επιτόκια περισσότερο και ταχύτερα από οποιονδήποτε άλλο, ο αναπτυσσόμενος κόσμος θα συνεχίσει να δέχεται τις επιπτώσεις. Οι διαφορές ανάμεσα στην Τουρκία και τους υπόλοιπους είναι επουσιώδεις, παρά ουσιώδεις.
Ο Πρόεδρος της Fed, Jerome Powell, δεν σηματοδότησε καμία αλλαγή στην πορεία της τράπεζας μιλώντας στο Jackson Hole την Παρασκευή. Μπορεί να αναγνωρίζει τις δυσκολίες στο εξωτερικό, αλλά εκείνος εστιάζει στις ΗΠΑ και η δύναμη της εγχώριας οικονομίας δεν δικαιολογεί μια διακοπή στην αύξηση των επιτοκίων αυτή τη στιγμή.
Η άνοδος της Κίνας και η παγκόσμια αντιπάθεια έναντι του Προέδρου Ντόναλντ Τράμπ δεν μπόρεσαν επουδενί να χαλιναγωγήσουν την οικονομική υπεροχή του αμερικανικού δολαρίου. Παρά τις αιώνιες προβλέψεις για τον αφανισμό του δολαρίου, το νόμισμα αντιπροσωπεύει πάνω από το 60% των παγκόσμιων αποθεμάτων. Το ευρώ, το οποίο έπρεπε να ανταγωνιστεί το δολάριο, αντιπροσωπεύει περίπου το 20%. Το γουάν της Κίνας, το οποίο προστέθηκε στο αποθεματικό καλάθι του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου με μεγάλη προβολή πριν από λίγα χρόνια, αντιπροσωπεύει στο 1,4%.
Το δολάριο ήταν από τη μία πλευρά στο 90% σχεδόν των συναλλαγών ξένου συναλλάγματος, σύμφωνα με την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών. Το γουάν σημειώνει πρόοδο, αλλά παραμένει κάτω από το 5%.
Πώς σχετίζεται η Κίνα με την Τουρκία; Η Κίνα θεωρείται συχνά δείκτης για τις αναδυόμενες αγορές και μια πρόκληση για την αμερικανική οικονομική υπεροχή. Η Κίνα έχει πραγματοποιήσει τεράστια βήματα και αρχίζει να συμπεριφέρεται σαν σταθεροποιητής στις παγκόσμιες υποθέσεις και όχι ως ταραχοποιός. Οι ηγέτες της υπήρξαν προσεκτικοί να ανταποκριθούν αναλογικά και όχι προκλητικά στις εμπορικές επιθέσεις του Trump. Αλλά παρολ’αυτά και παρά τις προβλέψεις ότι η Κίνα θα κυριαρχήσει τελικά οικονομικά, οι κεφαλαιαγορές της είναι μικρές σε σχέση με τις αμερικανικές. Το δολάριο εξακολουθεί να κυριαρχεί.
Όταν τα επιτόκια των ΗΠΑ είναι χαμηλά ή μειώνονται, το κεφάλαιο γενικά τείνει να ρέει στις αναδυόμενες αγορές όπου οι κίνδυνοι είναι μεγαλύτεροι και οι αναμενόμενες αποδόσεις καλύτερες. Όταν η Fed αυξάνει τα επιτόκια και οι δυτικές κεντρικές τράπεζες αποσύρουν τα μέτρα στήριξης, οι αναδυόμενες αγορές είναι ευάλωτες. Αυτό είναι το ρεύμα κόντρα στο οποίο κολυμπά τώρα η Τουρκία.
Όλα αυτά δεν είναι να πούμε ότι ένας μονοπολικός οικονομικός κόσμος είναι καλό πράγμα. Ή ότι θα διαρκέσει για πάντα. Η τελευταία δεκαετία έδειξε ότι οι τράπεζες της Αμερικής μπορούν να καταρρεύσουν ακριβώς όπως μια αναδυόμενη αγορά και να διασωθούν με κρατικά κεφάλαια. (Ο πρώην –και πρόσφατα ανέλαβε ξανά- ηγέτης της Μαλαισίας, Mahathir Mohamad, ήταν προφητικός ως προς αυτό.) Και παρά τη δύναμή της, η Fed έχει κάνει μερικά μεγάλα λάθη στο παρελθόν.
Η επιρροή της Κίνας στις κεφαλαιαγορές θα αυξηθεί με την πάροδο του χρόνου. Καθώς το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της προσεγγίζει αυτό των ΗΠΑ, η Κίνα θα χρειαστεί ένα χρηματοπιστωτικό σύστημα και μια κεντρική τράπεζα που θα ταιριάζει σε αυτό το μέγεθος.
Μέχρι τότε όμως, το δολάριο είναι ο βασιλιάς.
Πηγή: capital.gr